Αθέατη Λέρος

Στον απάνεμο κόλπο των Λεπίδων, εκεί που ξεδιπλώνεται τόση ιστορία, εκεί βρέθηκε και ο ανθρώπινος πόνος αντάμα! Λέρος – Λέπιδα.. ένας τόπος εξορίας και απομόνωσης! Ένας τόπος συγκέντρωσης αποκλεισμένων, που χρησιμοποιήθηκε από τους Έλληνες για τους «άλλους Έλληνες», στον εικοστό αιώνα της λευτεριάς και της προόδου! Σ’ αυτόν τον τόπο η βία σήκωσε κεφάλι απέναντι στον «εσωτερικό εχθρό»..! Τον μαστιγώνει και αυτός μην μπορώντας να μιλήσει σιωπά…

Ο Αντόνιο Χολερίδης γεννήθηκε το 1940 στην Μακεδονία και πάτησε πόδι για πρώτη φορά στο νησί της Άρτεμις το 1957 ως μαθητής των Βασιλικών Τεχνικών Σχολών. Γνώρισε και αγάπησε σε αυτόν τον τόπο μεταξύ άλλων και τον δάσκαλό του Ιωάννη Kουρμαδιά. Ακολούθησε την τέχνη του ηλεκτροσυγκολλητή – οξυγονοκολλητή, μια τέχνη που τον συντροφεύει από μικρό έως και στα γεράματα του.

Αγαπητέ μου πάτερα,

Eδώ και δύο μήνες υπηρετώ στην απομακρυσμένη Λέρο ως ναύτης στην βορειοδυτική ναυτική πυροβολαρχία Farinata ή Μάρκελο. Βρίσκεται σε υψόμετρο 262 μέτρων από την θάλασσα. Όλα εδώ είναι δύσκολα. Όλα είναι διαφορετικά πλέον από το προηγούμενο γράμμα που σας είχα στείλει. Θυμάσαι, τότε που ακόμα ζούσε και η μαμά.

Igino Lega… έτσι ονομαζόταν ο θρησκευτικός πατέρας των Ιταλών στην αεροναυτική βάση της νήσου Λέρου. Ένας κληρικός με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού που στάλθηκε από την Ιταλία στο ακριτικό νησί της Λέρου τον Φεβρουάριο του 1942. Τον ίδιο χρόνο το νησί δέχτηκε τρεις απανωτές αεροπορικές επιθέσεις βρετανικών αεροπλάνων, με αποτέλεσμα η τρίτη να επιφέρει το θανατηφόρο πλήγμα σε τριάντα τουλάχιστον άτομα. Στις 8 Σεπτεμβρίου του 1943 με την Ιταλική ανακωχή, τα πράγματα άλλαξαν και ο εχθρός της Ιταλικής φρουράς ήταν τα γερμανικά στρατεύματα.

«Μανούλα θα γυρίσω γιατί σ΄ αγαπώ!» Αυτό είχε χαράξει επάνω στην καραβάνα του, ένας Ιταλός στρατιώτης ο οποίος υπηρετούσε εκείνη την εποχή στα Ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα. Ήταν μόλις εικοσιδύο ετών! Βρισκόμαστε στο προτελευταίο έτος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η Ιταλία έχει συνθηκολογήσει (8 Σεπτεμβρίου 1943) και οι Γερμανοί επιτίθενται με σφοδρότητα στα Δωδεκάνησα. Η Ιταλική φρουρά αμύνεται μαζί με τους συμμάχους εναντίων των Γερμανών, όμως τα νησιά μας το ένα μετά το άλλο βρίσκονται υπό καθεστώς αιχμαλωσίας.

Ήταν άνοιξη του 1942 όταν ένας πιλότος της Ιταλικής αεροπορίας αποφάσισε με τον πιο παράτολμο τρόπο, να προσφέρει στην αγαπημένη του ένα μπουκέτο τριαντάφυλλα για να της δείξει την αγάπη του! Ο νεαρός Ιταλός πιλότος υπηρετούσε στην αεροναυτική βάση των Λεπίδων ή βάση Rossetti.

Την δύσκολη δεκαετία του 1920, έρχεται να προστεθεί ένα ξεχωριστό παιδί σε μια πολυμελή οικογένεια. Γεννήθηκε σε μια δύσκολη εποχή και έπρεπε από μικρός να παλέψει μαζί με τα υπόλοιπα αδέλφια του στον αγώνα της ζωής. Από μικρός ξεκίνησε να ακολουθεί την δική του πορεία, την δική του εκείνη ρότα που του έταξε η μοίρα. Από πολύ νωρίς οι Ιταλοί μάστορες τον ξεχώρισαν για την οξυδέρκεια του και τον τοποθέτησαν βοηθό τους, στην μεγαλύτερη ναυτική βάση του Ανατολικού Αιγαίου!

Εκεί στου Αρχαγγέλου την μπούκα, από την πάνω πλευρά, βούλιαξε η σκούνα του καπετάν Αντώνη. Περάσανε χρόνια πολλά... τόσα, που αχνά θυμάται η κυρά Γεωργία την ιστορία αυτήν που είχε ακούσει από την γιαγιά της, την κυρά Ρηνιώ. Αυτές τις ιστορίες ξεδίπλωναν τα βράδια οι παππούδες γύρω από τον σοφρά, λίγο πριν πάνε τα μικρά παιδιά για ύπνο.

Στην δεκαετία του 1920-1930 οι Ιταλοί αποφάσισαν ότι στο λιμάνι του Λακκίου θα έπρεπε να γίνει μια μεγάλη αεροναυτική βάση, για να μπορούν να ελέγχουν την Ανατολική Μεσόγειο. Άρχισαν λοιπόν να πλέουν μέσα σε αυτό το λιμάνι δεκάδες πολεμικά και εμπορικά πλοία, υποβρύχια, υδροπλάνα, καθώς και δεκάδες βοηθητικά σκάφη όπως, πλωτοί γερανοί, ρυμουλκά, δεξαμενές καθέλκυσης πλοίων, υδροφόρες μικρές και μεγάλες όπως η Nerra και η Adda, που μετέφεραν νερό από το νησί της Κω στο νησί της Λέρου.

Οι πρώτες καρτ ποστάλ τυπώθηκαν το 1912 με την άφιξη των Ιταλών στο νησί της Λερού και επανεκδόθηκαν το 1916. Είχαν για θέματα τα τοπία της Αγ. Μαρίνας, Πλατάνου, Κάστρου κτλ. (από το Alterocca Terni). Τα γνωστά τυπογραφεία της εποχής ήταν ένδεκα. Στην Λέρο υπήρχε το τυπογραφείο Antigoni – S. Barbara. Αυτό άρχισε να δουλεύει και να τυπώνει το 1929. Σε αυτό το τυπογραφείο οφείλουμε τις ιστορικές εικόνες με την επίσκεψη του Ιταλού βασιλιά το 1929 και την αποτύπωση της γιορτής των Θεοφανίων.