Ένας τόπος προσανατολισμένος έτσι ώστε να είναι αθέατος από τους περιπλέοντες περιηγητές. Ένας τόπος διαφορετικός, ένας τόπος που όλα δείχνουν ότι είναι άμεσα συνυφασμένος με την αρχαία μυθολογία αυτό θα το δούμε και θα το αναλύσουμε σε μια άλλη ανάρτηση μας.

Ας έρθουμε όμως στην σχετικά κοντινή ιστορία αυτού του κόλπου. Ο Κρυφός έχει χαρτογραφηθεί και αποτυπωθεί από τον καπετάνιο Jean Joseph Allezard ήδη από το 1804. Σε έναν πάπυρο έχει αποτυπώσει ανάμεσα σε αλλά και την περιοχή του Κρυφού, γράφοντας στην μητρική του γλώσσα «Puit oú l'on fait l'eau», που με μια απλοϊκή μετάφραση σημαίνει ότι εκεί υπήρχε ένα πηγάδι νερού.

Μια φορά και έναν καιρό, στον μακρινό και μοναδικό παράδεισο του Παρθενίου, ζούσαν μέσα στα δυο σπήλαια οι Δρυάδες, που ήταν φίλες ενός νεαρού βοσκού. Ο κάτω και ο πάνω Σπήλιος. Έτσι αποκαλούσαν τα δυο σπήλαια οι καλοσυνάτοι άνθρωποι του άλλοτε εύφορου κάμπου! Ήταν κοινό μυστικό, ότι σε αυτά τα υπέροχα σπήλαια ζούσαν οι Δρυάδες, οι κόρες του Δια, που συνόδευαν την Άρτεμη στο τότε καταπράσινο δάσος!

Η ιστορία αυτού του νησιού είναι ατέλειωτη και μαγική. Καθώς την διαβάζεις, χάνεσαι στην αγκαλιά του χρόνου και αφήνεσαι στα χέρια του ιστορικού. Κάπως έτσι πρέπει να ένιωσε το 1688 ο Ιταλός χαρτογράφος Francesco Piacenzza όταν επισκέφτηκε το νησί μας, με απώτερο σκοπό να χαρτογραφήσει και να αποτυπώσει με κάθε λεπτομέρεια τα κτίσματα του ιερού αυτού τόπου.

Ψηλαφίζοντας τον χάρτη του Piacenzza, διαβάζουμε όλα όσα θα μπορούσαν να προβάλουν το νησί μας στα πέρατα του κόσμου. Έτσι λοιπόν σε μια γωνία του, στο Βορειοδυτικό μέρος, ο χαρτογράφος καταγράφει ένα διώροφο περίεργο κτίσμα σημειώνοντας δίπλα την λέξη Σελήνη (Selene).

Εκεί σε μια λοφοπλαγιά, υπάρχει ένα υπέροχο σπήλαιο γεμάτο από αρώματα και χρώματα και κατοικούν οι Νύμφες των ποταμών, των πηγών και των κρηνών! Στην είσοδο σε περιμένουν δράκοι φύλακες για να σου υπενθυμίζουν ότι πρέπει να σέβεσαι τον τόπο. Περιπλανώμενοι ένα μεσημέρι στην περιοχή του Παρθενίου, αποφασίσαμε να επισκεφτούμε την νεραϊδοσπηλιά!

Αγαπητέ διαβάτη,

Εάν ο δρόμος σου έχει για σταθμό την Λέρο, αξίζει τον κόπο να επισκεφτείς το Δρακοντόσπηλο! Με αυτήν την ονομασία θα βρεις το μεγαλύτερο φυσικό σπήλαιο της Λέρου, στην περιοχή Σκοινόντων, ανηφορίζοντας σε μια απόσταση διακοσίων μέτρων από την εκκλησία του Αγ. Σπυρίδωνα. Την ονομασία του προφανώς την οφείλει σε ένα τεράστιο φίδι που φώλιαζε πολύ παλαιοτέρα μέσα σε αυτό. Αυτό και άλλα πολλά καταγράφει ο Δ. Οικονομόπουλος το 1888 όταν είχε επισκεφτεί για πρώτη φορά το νησί μας.

Στον απάνεμο κόλπο των Λεπίδων, εκεί που ξεδιπλώνεται τόση ιστορία, εκεί βρέθηκε και ο ανθρώπινος πόνος αντάμα! Λέρος – Λέπιδα.. ένας τόπος εξορίας και απομόνωσης! Ένας τόπος συγκέντρωσης αποκλεισμένων, που χρησιμοποιήθηκε από τους Έλληνες για τους «άλλους Έλληνες», στον εικοστό αιώνα της λευτεριάς και της προόδου! Σ’ αυτόν τον τόπο η βία σήκωσε κεφάλι απέναντι στον «εσωτερικό εχθρό»..! Τον μαστιγώνει και αυτός μην μπορώντας να μιλήσει σιωπά…

Ο Αντόνιο Χολερίδης γεννήθηκε το 1940 στην Μακεδονία και πάτησε πόδι για πρώτη φορά στο νησί της Άρτεμις το 1957 ως μαθητής των Βασιλικών Τεχνικών Σχολών. Γνώρισε και αγάπησε σε αυτόν τον τόπο μεταξύ άλλων και τον δάσκαλό του Ιωάννη Kουρμαδιά. Ακολούθησε την τέχνη του ηλεκτροσυγκολλητή – οξυγονοκολλητή, μια τέχνη που τον συντροφεύει από μικρό έως και στα γεράματα του.

Αγαπητέ μου πάτερα,

Eδώ και δύο μήνες υπηρετώ στην απομακρυσμένη Λέρο ως ναύτης στην βορειοδυτική ναυτική πυροβολαρχία Farinata ή Μάρκελο. Βρίσκεται σε υψόμετρο 262 μέτρων από την θάλασσα. Όλα εδώ είναι δύσκολα. Όλα είναι διαφορετικά πλέον από το προηγούμενο γράμμα που σας είχα στείλει. Θυμάσαι, τότε που ακόμα ζούσε και η μαμά.

Igino Lega… έτσι ονομαζόταν ο θρησκευτικός πατέρας των Ιταλών στην αεροναυτική βάση της νήσου Λέρου. Ένας κληρικός με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού που στάλθηκε από την Ιταλία στο ακριτικό νησί της Λέρου τον Φεβρουάριο του 1942. Τον ίδιο χρόνο το νησί δέχτηκε τρεις απανωτές αεροπορικές επιθέσεις βρετανικών αεροπλάνων, με αποτέλεσμα η τρίτη να επιφέρει το θανατηφόρο πλήγμα σε τριάντα τουλάχιστον άτομα. Στις 8 Σεπτεμβρίου του 1943 με την Ιταλική ανακωχή, τα πράγματα άλλαξαν και ο εχθρός της Ιταλικής φρουράς ήταν τα γερμανικά στρατεύματα.

«Μανούλα θα γυρίσω γιατί σ΄ αγαπώ!» Αυτό είχε χαράξει επάνω στην καραβάνα του, ένας Ιταλός στρατιώτης ο οποίος υπηρετούσε εκείνη την εποχή στα Ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα. Ήταν μόλις εικοσιδύο ετών! Βρισκόμαστε στο προτελευταίο έτος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η Ιταλία έχει συνθηκολογήσει (8 Σεπτεμβρίου 1943) και οι Γερμανοί επιτίθενται με σφοδρότητα στα Δωδεκάνησα. Η Ιταλική φρουρά αμύνεται μαζί με τους συμμάχους εναντίων των Γερμανών, όμως τα νησιά μας το ένα μετά το άλλο βρίσκονται υπό καθεστώς αιχμαλωσίας.